Modeltreinen, de hobby van Jan Sanders

Interview Jan Sanders

Hoe lang beoefent u al deze hobby ? 



Ik geloofde nog in Sinterklaas toen ik mijn eerste treintje kreeg, een locomotief met 4 wagons van het merk Trix International. Dit merk was op dat moment een van de beste en had de mogelijkheid dat er 2 treinen op het zelfde spoor konden rijden met 2 trafo’s 2 treinen. 

Dit gaf natuurlijk veel mogelijkheden, met de één gewoon rijden en met de ander kon je rangeren, dus het opstellen en wisselen van wagons enz.

Na verloop van tijd heb ik alles van de treinen  verkocht en ben gestart met het merk Fleischmann en Roco. Het grote voordeel is dat beide merken op het zelfde spoor kunnen rijden en betaalbaar zijn.

Het merk Lima en Piko kunnen dat ook, zijn qua kwaliteit wel minder maar verschillende treinen passen best goed in het geheel. 

Hoeveel tijd besteedt u per dag/week aan uw hobby ?


De trein staat op zolder en wanneer het buiten in de zomer te warm is, is het daar ook te warm.

Wij zijn in de zomer ook liever buiten. 

Maar in de winter ben ik toch wel iedere week wel een avond boven aan het werk, het ligt er ook aan wat ik aan het maken ben.

Wanneer je bezig bent met bv een nieuw traject met wissels en seinen, dan ben je nog enthousiaster om het voor elkaar te krijgen en het dan ook in gebruik te nemen. Er komt best veel bij kijken wanneer je iets nieuws maakt, de elektrische bedrading, een plan maken hoe je het laat werken, de wissels moeten bijvoorbeeld automatisch schakelen, zodat de trein de juiste kant opgaat en de trein mag pas gaan rijden wanneer het sein op groen staat.

Zo kun je heel wat bedenken om geen botsingen te laten plaats vinden.

Dus van een beetje kennis van elektrotechniek en elektronica is wel handig.


Tegenwoordig is het mogelijk om een treinenplan te maken op de computer en dan kun je programmeren hoe de treinen moeten lopen. Er kunnen dan verschillende treinen gelijktijdig lopen. Iedere trein volgt een bepaald traject dat van te voren door de PC is geprogrammeerd. In iedere trein wordt er dan een chip ingebouwd die de PC herkend en kan aansturen. 

Dat programma moet je natuurlijk zelf maken en kost veel geld .

De trein staat op zolder en wanneer het buiten in de zomer te warm is, is het  daar ook te warm.

Wij zijn in de zomer ook liever buiten. 

Maar in de winter ben ik toch wel iedere week wel een avond boven aan het werk, het ligt er ook aan wat ik aan het maken ben.

Wanneer je bezig bent met bv een nieuw traject met wissels en seinen, dan ben je nog enthousiaster om het voor elkaar te krijgen en het dan ook in gebruik te nemen. Er komt best veel bij kijken wanneer je iets nieuws maakt, de elektrische bedrading, een plan maken hoe je het laat werken, de wissels moeten bijvoorbeeld automatisch schakelen, zodat de trein de juiste kant opgaat en de trein mag pas gaan rijden wanneer het sein op groen staat.

Zo kun je heel wat bedenken om geen botsingen te laten plaats vinden.

Dus van een beetje kennis van elektrotechniek en elektronica is wel handig

Hoeveel modellen en treinstellen zijn in uw bezit en welke is het meest kostbare (qua emotie maar mag ook qua kosten aanschaf zijn) ?

Ik heb ongeveer 12 vrij nieuwe treinen en ‘n 20-tal oudere die het niet meer zo goed doen. Die hebben veel onderhoud nodig en dat kost veel tijd. Wanneer ik dat in geld zou moeten uitdrukken is dat heel moeilijk, maar deze hobby is niet goedkoop.

Het is natuurlijk voor mij van grote waarde, maar voor een ander is dat misschien niet zo. Wanneer je tegenwoordig een nieuwe trein van Fleischmann of Roco wilt kopen dan ben je voor een grotere trein tegen de € 300,00 à  € 400,00 kwijt. Vaak worden treinen op de site van Catawiki, een veilingsite, aangeboden, waar je dan op kunt bieden. 

Op dit moment heb ik de Krokodil, een elektrische trein, in reparatie, die heb ik ondertussen al 30 tot 40 jaar en een paar onderdelen zijn versleten en die zijn heel moeilijk te krijgen. Deze trein is mij heel veel waard, omdat die  onder alle omstandigheden toch blijft rijden ook wanneer de rails een beetje vuil is. Verder heeft die trein een grote uitstraling met zijn verlichting en geluid en kleur.

Koopt u nog nieuwe onderdelen cq stellen bij en is dat “gemakkelijk” om hier aan te komen ? 

Zijn deze onderdelen via de winkel of via internet te koop ? 

Er zijn een paar sites waar ik onderdelen bestel, maar vaak moet je de onderdelen zelf maken en dat is natuurlijk niet altijd even makkelijk. Wat regelmatig voorkomt zijn de aandrijvingen voor het besturen van de wissels, die best wel storing gevoelig zijn alsmede voor stof. Stof is vaak de grootste boosdoener. Vooral wanneer je een tijd niet gereden hebt, is de baan stoffig en dan moet er eerst gepoetst worden, ook omdat ik wil dat de treinen moeten kunnen rijden. Er zijn ook liefhebbers die bouwen een modelbaan en die laten maar 1 of 2 treinen lopen, dat is ieders eigen keuze.

Bent u aangesloten bij een vereniging of hobbyclub waarbij u met hobbygenoten kennis en kunde deelt ? 

Nee, dan ben ik verplicht om op die avonden te gaan klussen en dat wil ik niet.

U heeft een speciale ruimte waar de treinstellen staan opgesteld ; verandert u de opstelling vaak? 

Ja, ik heb een groot deel van de zolder in beslag genomen en heb een oppervlakte van 8 bij 3 meter met in het midden een opening waar de bediening in is. Het bouwen van een baan duurt heel lang. In al die tijd dat ik met treinen bezig ben, heb ik misschien wel 7 of 8 banen gebouwd. Het ligt allemaal aan de tijd die je hebt en hoe enthousiast je zelf bent.

Soms is het zo, dat het niet lukt om iets te bouwen zoals je dat in gedachten hebt of dat je niet weet wat de beste oplossing is om een probleem op te lossen. En als het wel eens tegen zit ben je ook niet altijd gemotiveerd om ermee bezig te zijn.

Wanneer een baan klaar is en goed loopt en de seinen goed werken en de trein niet in een tunnel blijft stilstaan, dan ga je nog een tijdje door. Na verloop van tijd demonteer je alles en begint opnieuw plannen te maken voor een nieuwe baan.

Iedere keer leer je wel van je fouten, om een voorbeeld te noemen : je moet niet een partij wissels daar gaan monteren waar je moeilijk bij kunt. Je kunt er misschien in het begin goed bij, maar hoe verder je de baan uitbreidt, wordt de ruimte volgebouwd en dan kom je er niet meer bij. Dus complexe constructies met veel elektrische bedrading moet je daar bouwen waar je er altijd goed bij kunt.

Heeft u kinderen en of kleinkinderen die dezelfde hobby delen ? Het is natuurlijk voor hen heel speciaal dat u een prachtige collectie heeft waar mee “gespeeld” kan worden.

Ja ik heb een kleinzoon, Sep, die heel fanatiek is en die over een paar maanden 9 jaar wordt.

Hij heeft vaak heel goede ideeën die helaas bijna niet uitvoerbaar zijn, maar dit houdt je jong en ook de motivatie om er mee door te gaan. We proberen dan een oplossing te zoeken om hem dan niet teleur te stellen. Bij het bouwen van een baan heb je veel fantasie nodig en je wilt in de regel een rangeeremplacement bouwen en bergen met tunnels en natuurlijk een dorpje met een patatkraam. Licht in alle huisjes en straatverlichting. Ik heb een draaischijf om de treinen in te kunnen parkeren in 2 grote loodsen.

Een bos maken met dennenbomen (die ik zelf maak) en met dieren. Een riviertje met een camping ernaast en een speeltuin.

Ik ben een paar jaar geleden op een tentoonstelling geweest en er was iemand die een complete kermis gemaakt had met honderden lampjes en Ledjes, alles draaide rond, helemaal geweldig.

Blijft er naast de hobby modeltreinen ook nog tijd over voor andere liefhebberijen cq hobby’s ? Zo ja welke?

Ja er blijft nog genoeg tijd over. Samen met de caravan op stap en verre reizen maken. 

We passen vaak op de kleinkinderen en maken uitstapjes met ze.

Daarnaast hebben we een hond waar dagelijks meerdere keren mee gewandeld wordt.

Anja is van het tuinieren en ik ga alleen of met een vriend met de scooter toeren. Onlangs hebben we E-bikes gekocht waarmee we mooie fietstochten maken, vooral door de natuur.

We tennissen allebei een paar keer per week en ik ben als vrijwilliger bij de voetbal- en tennisclub actief.

Als laatste lezen en puzzelen we veel en maak ik sudoku’s.

We genieten en vervelen ons niet!

Met dank aan Aggie Veders als interviewer en onze fotograaf Rob Lormans.

En dank aan Jan Sanders voor het interview en gastvrijheid.

Share by: